พุทรานม 100 ล้านบ้านโพน หรือพุทรากางมุ้งบ้านโพน อำเภอคำม่วง จังหวัดกาฬสินธุ์ เริ่มออกสู่ตลาดสู่ผู้บริโภคทั่วไทยแล้ว เกษตรกรเริ่มเก็บผลผลิตหัวปีจำหน่าย ขณะที่ลูกค้าทยอยมาอุดหนุนไม่ขาดสาย ด้านนายกเทศมนตรีตำบลโพนระบุ เป็นสินค้าภาคการเกษตรประจำถิ่นผู้ไท ที่สร้างรายได้เสริมจากการจำหน่ายผ้าไหมแพรวาบ้านโพน ตั้งเป้ายอดขายปีนี้มูลค่ารวมไม่น้อยกว่า 100 ล้านบาท
วันที่ 1 ธันวาคม 2565 ที่สวนพุทราบ้านโพน อ.คำม่วง จ.กาฬสินธุ์ นายนิพนธ์ อิงภู นายกเทศมนตรีตำบลโพน พร้อมสื่อมวลชน “มุดมุ้ง” เข้าติดตามการเจริญเติบโตของผลพุทราสายพันธุ์ “พุทรานมบ้านโพน” ที่กำลังได้อายุเก็บเกี่ยวผลผลิต โดยคาดการณ์ว่าจะสามารถเก็บเกี่ยวผลผลิตออกสู่ตลาดเต็มที่ช่วงกลางเดือนธันวาคมเป็นต้นไป
ขณะที่บริเวณท้องทุ่งสองฝั่งถนนสายบ้านโพน-คำม่วง-สามชัย จะพบว่าขาวละลานตาด้วยสวนพุทรา ที่เกษตรกรได้ “กางมุ้ง” เพื่อป้องกันเพลี้ย และแมลงรบกวน รวมทั้งเป็นการควบคุมอุณหภูมิ เพื่อรักษาคุณภาพรสชาติพุทราหวานอีกด้วย และนอกจากนี้ที่ริมถนนเยื้องศูนย์ศิลปวัฒนธรรมผู้ไทยบ้านโพน ยังมีบรรดาพ่อค้า แม่ค้า หลายรายตั้งแผงเพื่อเป็นจุดจำหน่ายพุทรา ซึ่งบรรยากาศเริ่มคึกคัก เงินสะพัดวันละหลายหมื่นบาท
นายนิพนธ์ อิงภู นายกเทศมนตรีตำบลโพน กล่าวว่าพุทราหวานบ้านโพน อ.คำม่วง จ.กาฬสินธุ์ เป็นที่รู้จักของผู้บริโภคมานานกว่า 30 ปี โดยมีการพัฒนาสายพันธุ์และรูปแบบการเพาะปลูก การดูแล เช่น กางมุ้ง ผสมน้ำกับนมหมักรดต้นพุทรา จึงเป็นที่มาของพุทราสายพันธุ์นมสด ซึ่งปัจจุบันเปลี่ยนเป็นชื่อใหม่ว่า “พุทรานมบ้านโพน” อีกหนึ่งอัตลักษณ์ของบ้านโพนควบคู่กับไหมแพรวาบ้านโพน สร้างรายได้มวลรวมให้เกษตรไม่ต่ำกว่าปีละ 100 ล้านบาท ทั้งนี้ มีการรวมกลุ่มเป็นแปลงใหญ่ ในรูปแบบสหกรณ์ ชื่อกลุ่มแปลงใหญ่พุทรานมบ้านโพนสหกรณ์การเกษตรคำม่วง จำกัด เพื่อมีอำนาจต่อรองราคา และเป็นหลักประกันที่มั่นคง คุณภาพปลอดภัย ตลาดกว้างไกล ปัจจุบันมีสมาชิก 403 ราย พื้นที่เพาะปลูก 1,832 ไร่ ผลผลิตปี 2565 เฉลี่ย 3-5 ตันต่อไร่ หักค่าใช้จ่ายเหลือประมาณ 6 หมื่นบาทต่อไร่ มูลค่ารวมเฉลี่ยปีละกว่า 100 ล้านบาท
ด้านนางยัน พันธะลี อายุ 47 ปี อยู่บ้านเลขที่ 61 หมู่ 4 บ้านโพน เกษตรกรและแม่ค้าจำหน่ายพุทรา กล่าวว่า พุทราหวานบ้านโพนผลผลิตประจำปี 2565-66 เริ่มออกสู่ตลาดแล้ว โดยพุทราที่เกษตรกรชาวบ้านโพนปลูกมี 3 สายพันธุ์ คือ พันธุ์พุทรานมบ้านโพน พันธุ์สายน้ำผึ้ง และพันธุ์สามรส ที่เห็นนำมาจำหน่ายในช่วงนี้ถือเป็นพุทราผลหัวปี ที่เริ่มได้ขนาดเก็บมาจำหน่าย ส่วนผลผลิตพุทราที่จะออกสู่ตลาดจำนวนมาก จะเริ่มประมาณกลางเดือนธันวาคมเป็นต้นไปถึงเดือนกุมภาพันธ์ 2566 ทั้งนี้ ครอบครัวตนปลูกพุทราหวาน 3 ไร่ จำหน่ายทั้งปลีกและส่ง กิโลกรัมละ 40 บาท ต้นทุนปีนี้ค่อนข้างสูงเฉลี่ยไร่ละ 6 หมื่นบาท เนื่องจากปุ๋ยแพง แต่ก็คาดหวังว่าปีนี้จะได้ผลผลิตสูง และขายได้กำไรไม่น้อยกว่า 1 แสนบาท
ขณะที่นางบังอร มะลามุล อายุ 53 ปี อยู่บ้านเลขที่ 10 หมู่ 2 บ้านโป่งเปลือย อ.เมือง จ.บึงกาฬ กล่าวว่า ในช่วงพุทราหวานบ้านโพนออกสู่ตลาด ตนก็จะมาซื้อไปรับประทานและเป็นของฝากญาติพี่น้อง ส่วนตัวรู้สึกชื่นชอบรสชาติพุทราหวานบ้านโพนทุกสายพันธุ์ เพราะให้รสชาติที่หวานฉ่ำ หอม กรอบ อร่อยและราคาไม่แพง
อย่างไรก็ตาม ในช่วงวันที่ 27-29 มกราคม 2566 เทศบาลตำบลโพน อ.คำม่วง จ.กาฬสินธุ์ จะได้ร่วมกับทุกภาคส่วนจัดงาน “มหัศจรรย์ถิ่นผู้ไท ราชินีไหมแพรวา พุทราหวานของดีกาฬสินธุ์” ซึ่งถือเป็นงานประจำปีระดับจังหวัด เพื่อเป็นการประชาสัมพันธ์ผลิตภัณฑ์ผ้าไหมแพรวา และเปิดตลาดพุทราหวานบ้านโพน จึงขอเชิญชวนประชาชน นักท่องเที่ยว มาร่วม “มุดมุ้ง บายนม ชมสวน” ร่วมกัน